کسانی که به دنبال مکمل های تغذیه ای برای سوزاندن چربی ها می گردند، با تبلیغات بسیاری در مورد نقش معجزه آسای یکی از این مکمل ها به نام ال – کارنیتین در تقویت عضلات و سوزاندن چربی ها مواجه می گردند. در این مقاله به معرفی این ماده و تاثیرات آن در بدن می پردازیم.
ال – کارنیتین (L – Carnitine) چیست؟ کارنیتین یک پروتئین طبیعی است که در گوشت و لبنیات وجود دارد، ولی بدن انسان هم می تواند در صورت نیاز آن را از ترکیب دو اسید آمینه ضروری متیونین و لیزین بسازد. کارنیتین به علت نقش مهمی که در سوخت وساز و تامین انرژی سلولی دارد، ماده ای ضروری برای بدن به شمار می آید. اگرچه ال – کارنیتین و دی – کارنیتین یک فرمول شیمیایی دارند و تنها دو شکل متفاوت فضایی از کارنیتین هستند، با این حال وجود ال – کارنیتین برای بدن ضروری است، در حالی که دی – کارنیتین ماده ای سمی به شمار می آید. استیل ال – کارنیتین (Acetyl-L-Carnitine) هم مشتق دیگری از کارنیتین است که قابلیت عبور از سد خونی محافظ مغز و ورود به سلولهای مغزی را دارد و می تواند انرژی بیشتری را برای سلولهای مغزی تامین نماید.
فواید مصرف ال – کارنیتین چه می باشند؟ در اینجا ضمن اشاره به فهرست فواید برشمرده شده برای ال – کارنیتین، درستی و نادرستی ادعاهای مربوطه را بررسی می نماییم.
کمک به سوزاندن چربی ها و کاهش وزن: ال – کارنیتین اسیدهای چرب و بعضی مواد سمی درون سلولی را به درون میتوکندری ها می برد تا بسوزند و انرژی آزاد نمایند. به همین دلیل وجود آن برای سوخت وساز بدن حیاتی است. پس شکی نیست که ال – کارنیتین به سوزاندن چربی ها کمک می کند. اما اکثر افراد معمولی به اندازه کافی ال – کارنیتین در رژیم روزانه خود دریافت می کنند و یا بدن آنها به کمک متیونین و لیزین آن را می سازد. پس سوال مهم برای محققان این است که آیا مصرف ال – کارنیتین اضافی می تواند به سوزاندن چربی های اضافی و کاهش وزن کمک نماید؟ متاسفانه اکثر تحقیقات معتبر دانشگاهی نشان داده اند که مصرف ال – کارنیتین تاثیر چندانی بر سوزاندن چربی ها در افراد معمولی به صورت مجزا ندارد و برای رسیدن به نتایج دلخواه و کاهش وزن، مصرف این ماده باید با یک رژیم مناسب و ورزش مستمر روزانه همراه گردد. در حقیقت این ماده زمانی می تواند به عنوان مکمل کاهش وزن عمل نماید، که فرد کمبود آن را داشته باشد و یا تمرینات سنگین ورزشی انجام دهد.
کمک به بدنسازی و تقویت عضلات: ال – کارنیتین اثر خوبی دربازسازی و ترمیم عضلات دارد. افرادی که بدنسازی انجام می دهند و یا برای کاهش وزن تمرینات سنگین ورزشی انجام می دهند، افرادی که به دلایلی مانند بیماری دچار آسیب عضلانی و یا تحلیل رفتن عضلات گردیده اند و افراد مسن که هم تحلیل عضلانی دارند و هم به علت رژیم های خاص ال – کارنیتین کافی دریافت نمی کنند، بیشترین استفاده را از ال – کارنیتین می برند. مصرف ال – کارنیتین در ورزشکاران و کسانی که تمرینات سنگین ورزشی و بدنسازی انجام می دهند، آسیب های وارده به عضلات را نیز محدود می سازد. مصرف ال – کارنیتین در ورزش های استقامتی مانند دوی استقامت وماراتن، شنا، دوچرخه سواری و کوهنوردی باعث افزایش استقامت ورزشکاران می گردد.
بهبود عملکرد مغزی: سلول های مغزی معمولا در حالت طبیعی تنها از گلوکز برای تامین انرژی خود استفاده می نمایند. استیل ال – کارنیتین (Acetyl-L-Carnitine) با قابلیت عبور از سد خونی محافظ مغز و ورود به سلولهای مغزی می تواند به این سلولها کمک نماید تا علاوه بر گلوکز، اسیدهای چرب را نیز بسوزانند. نتیجه این موضوع افزایش انرژی در دسترس برای سلولهای مغزی، رفع خستگی، تغییرات مثبت خلق، کاهش استرس، و بهبود عملکرد مغز می باشد. اگرچه استیل ال – کارنیتین به طور طبیعی نیز در بدن تولید می گردد، ولی میزان آن در حدی نیست که تاثیر شایانی بر عملکرد مغزی بگذارد. از این رو محققان باور دارند که مصرف استیل ال – کارنیتین به عنوان مکمل می تواند تاثیرات مهم تری نسبت به مصرف ال – کارنیتین به خصوص برای بهبود عملکرد مغز داشته باشد. تاکنون تاثیرات مثبت مصرف استیل ال – کارنیتین در افزایش قوای شناختی (cognitive ability) و تقویت حافظه در سالمندان، در بهبود کلی خلق (Mood) در بیماران با اختلالات خلقی مانند افسردگی، در کاهش علائم و مشکلات آلزایمر و کاهش علائم نوروپاتی دیابتی مورد بررسی قرار گرفته که بعضی از آنها مورد تایید قرار گرفته است، ولی تحقیقات در تمامی این موارد ادامه دارد.
بهبود علائم بیماری ها: ال – کارنیتین نتایج مثبتی را در بیماران دچار درد قلبی ناشی از فعالیت که به آنژین قفسه صدری (Angina Pectoris) معروف است نشان داده و باعث افزایش استقامت آنها در تمرینات ورزشی نوتوانی گردیده است. مشکلات بیماران دچار نارسایی قلبی (Heart Failure)، بیماران با التهاب بافت قلب (Myocarditis) و بیماران دچار پرکاری تیروئید نیز با مصرف ال – کارنیتین کمتر گردیده است. بیشتر تحقیقات نشان داده اند که مصرف ال – کارنیتین باعث افزایش تعداد اسپرم ها و میزان حرکت آنها در مردانی می شود که دچار کمبود تعداد اسپرم و یا ضعف حرکت آنها هستند و به همین دلیل دچار عقیم بودن نسبی می باشند. در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه هم که مشکل از دست دادن پروتئین های خون را دارند، ال – کارنیتین به جایگزین کردن پروتئین از دست رفته کمک نموده است.
منابع طبیعی ال – کارنیتین در غذاها کدامند؟ ال – کارنینین به صورت طبیعی در پروتئین های حیوانی یافت می شود. این ماده به میزان زیاد در گوشت قرمز گاو و گوسفند و به میزان کمتر در شیر کامل، ماهی Codfish، مرغ و پنیر چدار یافت می گردد.
میزان مصرف مجاز روزانه مکمل های ال – کارنیتین چقدر است؟ میزان استاندارد مجاز روزانه برای ال – کارنیتین، ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم است. این میزان دارای تاثیر کافی و حداقل عوارض جانبی می باشد. استیل ال کارنیتین می تواند تا ۲۵۰۰ میلی گرم در روز هم استفاده گردد.
نتیجه: ال – کارنیتین و مشتقات آن در صورت مصرف صحیح طبق نظر پزشک می توانند تاثیرات مثبتی در افزایش انرژی مورد نیاز بدن و عضلات، بازسازی عضلات، بهبود عملکرد مغزی و کمک به کاهش علائم ناخوشایند برخی از بیماری ها از جمله بیماری های قلبی، دیابت، پرکاری تیروئید و نارسایی کلیوی داشته باشند. اگرچه اختلاف نظر در مورد اثر چربی سوزی آنها وجود دارد، به نظر نمی رسد که مصرف ال – کارنیتین تاثیر چندانی در کاهش وزن و سوزاندن چربی ها در افراد معمولی بدون رعایت رژیم غذایی و تمرینات نسبتا سنگین ورزشی داشته باشد.
